- De Enschedese startup OneThird heeft al miljoenen euro’s opgehaald voor een futuristische groente- en fruitscanner.
- Je houdt een avocado of aardbei een paar seconden voor een scanner en krijgt precies te zien hoelang zo’n stuk groente of fruit nog houdbaar is.
- Het bedrijfsmodel zit hem in de vergaarde data, legt ondernemer Marco Snikkers uit aan Business Insider.
- Lees ook: Lampen van aspergeschillen en verpakkingen van tomatenstengels: tuinbouwers zitten vol circulaire ideeën, maar stuiten op juridische barrières
De entreehal van het kantoor van startup OneThird aan Kennispark Twente te Enschede wordt opgesierd door allerhande bakjes aardbeien en avocado’s. Oprichter Marco Snikkers (49) houdt de stukken groente en fruit tegen zelf ontworpen scanners aan. Van de aardbeien maakt hij een foto, via een app die zijn startup hiervoor ontwikkelde.
Op een scherm verschijnt de houdbaarheidsstatus van de aardbeien en avocado’s. De meesten blijken nog enkele dagen houdbaar te zijn. Zou je die vandaag exporteren naar een ver land, dan zijn ze waarschijnlijk bedorven bij aankomst, legt Snikkers uit.
In zijn scanners heeft de ondernemer sensoren geïnstalleerd, die dankzij infrarood licht recht door de schil van de stukken groente en fruit kunnen kijken. “Zo kunnen ze de moleculaire samenstelling van een te meten product vaststellen”, legt Snikkers uit.
Om te meten hoe lang deze moleculaire samenstelling nog acceptabel ofwel houdbaar is, koppelt het 20-koppige team zijn sensor- en foto-analyses aan een database. Hierin zijn de half miljoen houdbaarheidsanalyses opgeslagen die het bedrijf eerder deed van aardbeien, avocado’s en andere vruchten. Een algoritme berekent vervolgens de definitieve houdbaarheid van het gescande product. En dat allemaal in enkele seconden tijd.
Avocadoscanners al in Canadese supermarkten
De Twentenaren hebben de wind mee. Al “tientallen” voedingsbedrijven zouden gebruikmaken van de diensten van OneThird, van aardbeientelers tot distributiecentra en retailers. Een Canadese supermarktgigant zou momenteel een test uitvoeren met de avocadoscanner van het bedrijf, waarbij bezoekers hun avocado’s in de winkel op rijpheid kunnen scannen. Om welke supermarkt dit gaat, mag Snikkers niet zeggen.
Naast baten voor het milieu biedt zijn techniek voedselproducenten ook kostenvoordelen, stelt Snikkers. “Stel bijvoorbeeld dat een teler een lading die qua houdbaarheid alleen nog geschikt is voor smoothies naar een winkel stuurt. Die lading zal dan worden afgekeurd en weggegooid. De teler krijgt dan niet betaald en verliest per vrachtwagen al gauw zo’n 10.000 euro.”
Snikkers verwacht minstens een kwart van de voedselverspilling en bijbehorende kosten in de branche te kunnen verminderen. Met zijn techniek denkt hij het werk van keurmeesters, ofwel voedselcontroleurs, zo te kunnen vergemakkelijken dat straks nog maar de helft van de arbeid in deze bedrijfstak nodig is. "Ik verwacht dat zij hun producten hierdoor goedkoper aan zullen bieden, zodat ze concurrerender worden. Hierdoor kan de verkoopprijs van groente en fruit omlaag."
Voordat Snikkers zijn entree maakte in de startupwereld, werkte hij 15 jaar lang als verkoper en marketeer voor technologisch concern Halma. Het beursgenoteerde bedrijf ontwikkelde in die tijd sensoren voor medische analyseapparatuur, waarmee je bijvoorbeeld kankercellen kunt opsporen of het zuurstofgehalte in bloed kunt meten.
Wat hij voor de medische wereld stond te verkopen, daar moest Snikkers ook iets mee kunnen doen in de voedingsbranche, dacht hij: zowel mensen als voedingsproducten bestaan immers uit biologische materialen. Na intern een vurig pleidooi te hebben afgestoken, kreeg Snikkers van zijn werkgever de kans de marktmogelijkheden te onderzoeken. Hij ging het gesprek aan met een trits aan voedingsbedrijven, om te leren over hun uitdagingen.
Derde van al het voedsel wordt verspild
“Je komt dan al snel uit op de kwaliteit van voedsel”, zegt de ondernemer. “Er wordt gigantisch veel voedsel in de wereld verspild, wat gepaard gaat met hoge kosten. Liefst een derde van al het geproduceerde voedsel wordt verspild, blijkt uit onderzoek van de Verenigde Naties."
"Groente en fruit maakt daar vanwege de beperkte houdbaarheid liefst 40 procent van uit. "Denk maar aan dat bakje aardbeien of die avocado uit de supermarkt, die bij thuiskomst al bedorven blijken te zijn.”
Voedingsbedrijven blijken de houdbaarheid van hun producten pas achteraf te kunnen vaststellen, leerde Snikkers. Hierdoor kunnen ze er geen goed logistiek beleid op voeren. Dan sturen ze bijvoorbeeld een lading bananen die al bijna over datum zijn helemaal naar de Verenigde Staten, waar het bruin aankomt. “Dat was mijn aha-moment”, zegt Snikkers, “het moment waarop ik me realiseerde: we moeten de houdbaarheid van voedsel leren te voorspellen”.
Snikkers richtte begin 2019 Halma-dochterbedrijf OneThird op, een verwijzing naar de eerder vermelde VN-statistiek dat een derde van al het voedsel wereldwijd wordt verspild. Deze voedselverspilling is bovendien goed voor 6 procent van de wereldwijde CO2-emissies.
Van zijn werkgever kreeg de ondernemer financiering om zijn bedrijfsidee uit te werken. Hij schreef een businessplan en deed mee aan een acceleratorprogramma van Halma. Snikkers knutselde met een collega een scanner en app in elkaar en ze begonnen hun techniek uit te testen op tomaten.
Eind 2019 was het onderzoeksgeld van Halma op. Snikkers en zijn werkgever kwamen daarentegen tot de conclusie dat er nog miljoenen in dit project moesten worden geïnvesteerd. Halma bleek het risico van die investeringen te groot te vinden, dus ging Snikkers op zoek naar durfinvesteerders.
Die zagen wel wat in het idee, maar wilden logischerwijs niet de kas spekken van de dochter van een miljardenbedrijf. Om de financieringskraan open te draaien, besloot Snikkers zijn bedrijf daarop eind 2020 te verzelfstandigen door middel van een aandelenswap. Snikkers kreeg het intellectueel eigendom van zijn techniek in handen, in ruil voor een minderheidsaandeel voor Halma. Hoe hoog het belang van de Britten precies is, mag Snikkers niet uit de doeken doen.
OneThird haalde al bijna €6 miljoen op
Snikkers wist tot dusver liefst 5,75 miljoen euro op te halen, zo meldde zakenblad Quote eind maart.
De startup haalde toen zijn grootste investering van dusver op: 2,75 miljoen euro in een ronde die werd geleid door impactinvesteerder Pynwymic, dat kansen ziet in het duurzame karakter van het bedrijf. Ook impactinvesteerder Shift Invest en de regionale ontwikkelingsmaatschappij OostNL staken geld in de prille startup. Zelf investeerde de ondernemer ook in zijn bedrijf, zegt hij desgevraagd. Hoeveel, dat mag Snikkers niet vertellen.
Snikkers opent de deur naar een zijkamertje van zijn kantoor, het minilaboratorium van de startup. In een kast liggen verschillende stukken mango’s, tomaten en peren langzaam te vergaan. Studiemateriaal om meer te leren over de houdbaarheid, verduidelijkt Snikkers. Per groente- of fruitsoort beginnen de metingen hier, waarna klanten – zogeheten launching customers – doorgaan met meten.
Met iedere gescande tomaat wordt de database accurater, is het idee. Deze database telt inmiddels een ruime variatie aan houdbaarheidsdata van tomaten, blauwe bessen, aardbeien en avocado’s, maar OneThird wil dit uitbreiden naar zoveel mogelijk soorten.
“Zodra we van twintig soorten genoeg data hebben, wordt onze techniek voor een groot aantal partijen interessant”, zegt Snikkers. “Voor tomatentelers hebben we nu al een gereed product, maar voor distributeurs met tientallen soorten groente en fruit zijn we nu nog minder interessant.” Eind dit jaar wil Snikkers zijn techniek voor tien soorten groente en fruit beschikbaar hebben.
“Je moet een heel seizoen aan houdbaarheidsinformatie hebben verzameld om genoeg data te hebben”, zegt cto Ruben Hekster (28), die erbij komt staan. “Je hebt het dan dus over de data van honderdduizenden aardbeien en tomaten.” Ook moet er in die informatie genoeg variatie zitten om voldoende data te vergaren, legt de cto uit. Als het een heel seizoen slecht weer is, zijn de data bijvoorbeeld niet representatief voor een gemiddeld jaargetijde.
Een behoorlijke klus, aldus Hekster, maar “de database blijft groeien. We hebben nu meerdere klanten uit verschillende landen. Hierdoor krijgen we steeds meer data uit gebieden met verschillende klimaten.”
Die database vormt de essentie achter het bedrijfsmodel van OneThird. Afnemers kopen de scanners van de startup en nemen een abonnement op de achterliggende data.
Concurrentievoordeel door omvangrijke database
Snikkers denkt met zijn omvangrijke database de concurrentie een stap voor te zijn. De telefoons van merken als Apple of Samsung zullen uiteindelijk ook worden uitgerust met infrarode sensors, verwacht hij. Hierdoor kun je straks met je iPhone hetzelfde doen als met waar de Twentenaren nu nog volledige apparaten voor gebruiken.
Toch ziet hij dat niet als risico, maar als kans. “Wij zijn de enige partij in de wereld met deze omvangrijke database. We zouden onze data in de toekomst dus als licentie kunnen uitgeven aan partijen die er een app omheen bouwen.”
In de Verenigde Staten ontwikkelt het in 2012 opgerichte techbedrijf Apeel sinds kort een soortgelijke techniek, maar ook over concurrentie van die partij maakt Snikkers zich geen zorgen. “Wij zijn ergens aan begonnen waar nog niemand mee bezig was. We hebben een voorsprong van vier jaar aan data.”
Toch klinkt die hele database met houdbaarheidsdata soms wat vergezocht. Als we immers toch een derde van het voedsel weggooien, ligt de oplossing er dan niet simpelweg in minder voedsel te produceren? Nee, denkt Snikkers: “Als je minder voedsel produceert, wordt er niet minder verspild. Bovendien is er wereldwijd een voedseltekort. Door de keten efficiënter te maken, proberen wij dat probleem aan te pakken.”
Begin dit jaar reisde Snikkers af naar Las Vegas, om zijn techniek te promoten tijdens technologiebeurs Consumer Electronics Show (CES). Hij ziet kansen om zijn techniek de Amerikaanse markt op te brengen. “In de VS wordt zelfs bijna 40 procent van het voedsel verspild. Als je in New York aardbeien wil hebben, komen die uit Californië. Die aardbeien worden per vrachtwagen vervoerd, wat zes dagen duurt. Partijen zijn geregeld niet meer houdbaar.” De ondernemer stelt al geregeld door Amerikaanse partijen te worden benaderd.
Startup wil tot €10 miljoen ophalen in volgende ronde
Om zowel in Europa als in de VS te kunnen uitbreiden, zal de ondernemer wel weer met de pet rond moeten gaan bij investeerders. “We hebben nu genoeg geld tot eind 2024. In die tijd willen we onze dienst voor twintig producten beschikbaar maken." Daarna hoopt de ondernemer een bedrag van tussen de “5- en 10 miljoen euro” op te halen bij een internationale durfinvesteerder. “Tegen die tijd hopen we op een betere markt met gunstigere waarderingen.”
Snikkers hoopt zijn startup in 2025 winstgevend te hebben. Ook moet het bedrijf tegen die tijd “tientallen miljoenen omzet” maken. De ondernemer deelt geen omzetcijfers en heeft ook nog geen jaarcijfers bij de Kamer van Koophandel gedeponeerd. Wel laat hij weten dat de groei er goed in zit. “Afgelopen kwartaal maakten we meer omzet dan geheel 2022. Dit jaar verwachten we onze omzet te verviervoudigen.”
Alle medewerkers van OneThird hebben aandelen in de startup. Als alles volgens plan loopt, kunnen zij die op een dag verzilveren bij een bedrijfsverkoop. “We zijn gefinancierd door kapitaalinvesteerders”, zegt Snikkers. “Die hebben altijd een exit [bedrijfsverkoop, red.] als finale stap. Dat kan op verschillende manieren. We kunnen ons laten inlijven door een strategische partij of door een bedrijf uit de groente- en fruitsector.”
Snikkers ziet het zelfs wel gebeuren dat zijn oude werkgever Halma op een dag weer aanklopt met een aanbod. “Dit past bij wat ze doen, want ze zetten enorm in op duurzaamheid.”
Maar goed, besluit de Enschedeër met Hollandse nuchterheid: “Eerst maar eens dit bedrijf winstgevend zien te krijgen. We hebben nog veel te bewijzen.”